Hoe noodhulp er werkelijk uit ziet - 'Het is altijd balanceren'

Als elke minuut telt

“Wat doe je nou precies?”
Die vraag krijgen Damon en Becks, leden van het Global Emergency Response Team (G-ERT) van Medair, vaak. Hun werk is moeilijk in één zin uit te leggen. Zij zijn de eersten die in actie komen als ergens op de wereld een ramp gebeurt: een aardbeving, oorlog of plotselinge vluchtelingenstroom.

“Mensen denken vaak dat het werk glamoureus is,” zegt Becks. “Maar het is meestal zwaar, hectisch en onvoorspelbaar. Toch is het het mooiste werk dat er is.”

Veiligheid voor alles

Voordat een G-ERT-team naar een rampgebied reist, wordt de veiligheid zorgvuldig onderzocht.
“Dat kan soms frustrerend zijn,” vertelt Becks. “We willen helpen, maar eerst moeten we weten waar de risico’s liggen. We vragen toestemming, verzamelen informatie over wegen, lokale groepen en andere organisaties. Dat kost tijd, maar het is cruciaal.”

Damon vult aan: “Goede contacten zijn daarbij onmisbaar. We praten met lokale leiders, hulporganisaties, chauffeurs en mensen in de gemeenschap. Zo bouwen we een beeld op van wat er echt aan de hand is.”

In 2022 werkte Damon in Oost-Oekraïne, vlak bij de frontlinie. “Via een e-mail kreeg ik contact met een lokale gezondheidsmedewerker. Een week later zaten we samen in Kharkiv om het hulpplan te bespreken. Dat laat zien hoe snel dingen kunnen gaan – als je de juiste mensen vindt.”

Snel reageren

Bij het noodhulpteam geldt de regel 24/3/7: binnen 24 uur reageren, binnen 3 dagen een beoordeling doen en binnen 7 dagen hulp opstarten. Dat is ambitieus, zeker in een onbekend land.

“Na de aardbeving in Türkiye in 2023 kwamen we binnen enkele dagen aan in het rampgebied,” zegt Damon. “Het was winter, koud en er lag sneeuw. We huurden twee busjes die tegelijk als magazijn, kantoor en slaapplaats dienden. Nog diezelfde dag begonnen we met het uitdelen van dekens en hygiënepakketten.”

Becks legt uit dat snelle hulp alleen lukt als er voldoende geld is. “Sommige fondsen mogen we alleen gebruiken voor bepaalde projecten of landen. Flexibele donaties geven ons ruimte om direct te handelen wanneer elke seconde telt.”

Ruimte om te werken

Humanitaire ruimte betekent dat hulporganisaties veilig en vrij hun werk kunnen doen. Maar dat is niet in elk land vanzelfsprekend.

“In sommige landen, zoals Tsjaad of Sudan, is voor bijna alles toestemming nodig,” vertelt Becks. “Zelfs voor het huren van een kantoor of het aannemen van personeel. Dat vertraagt onze inzet.”

In Oekraïne was het juist anders. “De overheid werkte goed samen met hulporganisaties,” zegt ze. “We konden snel reizen en mensen bereiken die medische zorg nodig hadden. Zulke samenwerking maakt een wereld van verschil.”

Damon herinnert zich hoe lastig het soms was om een veilige plek te vinden om te slapen. “In de eerste weken sliepen we in busjes, tenten of magazijnen. Het lijkt een klein detail, maar rust is belangrijk om het werk vol te houden. Zonder slaap kun je niet helpen.”

‍

‍

‍

De kern van noodhulp

Becks vat het mooi samen: “Ons werk draait niet om snelheid alleen. Het gaat om mensen – moeders, vaders, kinderen – die hun huis of familie zijn kwijtgeraakt. Wij mogen er zijn in hun moeilijkste momenten.”

Damon knikt. “Als iemand me nu vraagt wat ik doe, zeg ik: ‘We proberen levens te redden en waardigheid te herstellen. Eén noodhulpactie tegelijk.’”