De hoop en veerkracht van vrouwen

Een verhaal van hoop en veerkracht van sterke vrouwen

Door het geweld hebben 6,7 miljoen vrouwen dringend hulp nodig om te overleven, zoals onderdak (VN, 2025). Toch laten zij een enorme veerkracht zien.

Het verhaal van Svitlana en haar collega’s laat zien hoe moed en vastberadenheid een rol speelden in hun keuze om in Oekraïne te blijven.

Svitlana vertelt: ‘We konden de mensen niet zonder medische zorg achterlaten. Ik wilde niet eens proberen te vertrekken, omdat ik wist dat ik hier moest zijn; ik was hier nodig.’

‘We hadden geen besef meer van tijd. We wisten niet meer welke datum het was, of welke dag van de week. Het voelde als een lang dag die nooit zou eindigen,’ herinnert Svitlana zich.

Svitlana is een 57-jarige hoofdarts van het ziekenhuis in een stadje met 20.000 inwoners op 30 kilometer van de Russische grens. Haar kantoor is netjes ingericht en ruikt naar medicijnen. Er staan verschillende bloempotten voor het raam en aan de muur hangt een pictogram van een medisch symbool. Eerst lacht ze en maakt ze grapjes, maar als we over de afgelopen maanden praten, begint haar stem te trillen.    

‘Op 24 februari was ik op weg naar mijn werk, toen mijn telefoon ging.  Mijn collega belde vanuit het ziekenhuis. Ze zei dat het conflict was begonnen," zegt Svitlana. "Ik begreep wat ze zei, maar ik weigerde het te geloven. Ik versnelde mijn pas en zag verschillende tanks in de straat, dode soldaten die op de weg lagen, en de lichamen van hele gezinnen die in hun auto's werden doodgeschoten. Ik rende meteen naar de Spoedeisende Hulp in ons ziekenhuis, waar mijn collega's alle medicijnen en apparatuur verzamelden, zodat we de mensen konden helpen en hun leven konden redden. We besloten alle artsen op te roepen om zich klaar te maken,’ aldus Svitlana.

Ondanks onze angst hielden we vast aan de hoop die we hadden. We wisten dat de mensen hier ons harder nodig hadden dan ooit.

Svitlana en haar collega's hebben nooit overwogen hun stadje te verlaten. ‘We konden de mensen niet zonder medische zorg achterlaten. We waren vanaf het eerste moment bezig te helpen; niemand had tijd om te vertrekken. Ik wilde niet eens proberen te vertrekken, omdat ik wist dat ik hier moest zijn. Ik ben hier nodig,’ zegt Svitlana terwijl ze uit het raam kijkt.

Svitlana pauzeert voordat ze haar verhaal voortzet. Er waren zoveel tanks dat ze was gestopt met ze te tellen. Er werd geen voedsel meer geleverd aan de stad; de mensen deelden wat ze al hadden. Gezinnen bleven thuis uit angst voor het geweld, maar Svitlana en haar collega's bleven op pad gaan om mensen te helpen. Hun vastberadenheid was sterker dan hun angst. Zo werd ze een lichtpunt van hoop voor de mensen om haar heen.

‘We vonden mensen die insuline nodig hadden om te overleven. We wisten niet hoe we aan insuline moesten komen. Een apotheek bij het station was tijdens de gevechten ernorm beschadigd en niet meer in gebruik. Opeens kreeg ik een riskant idee.’

Na toestemming van de eigenaar van de apotheek slopen Svitlana en haar collega's de verwoeste winkel binnen. Ze namen alle medicijnen en luiers mee die ze konden vinden. Dat hielp tijdelijk. Zoveel was er niet. Uiteindelijk stierven er mensen omdat er geen medicijnen meer waren.    

We weigerden echter om op te geven. We zagen elk leven dat we konden redden als een overwinning.

"In onze kliniek konden pasgeboren baby's met hun moeders ook medische hulp krijgen. Over hen maakte ik me de meeste zorgen. Er waren twee jonge moeders die buiten het  stadje woonden, maar wel in de kliniek bevallen waren. Deze vrouwen liepen zes kilometer met hun pasgeboren babies naar onze artsen omdat er geen bussen reden. Het was gevaarlijk om door de stad te lopen. Elk moment kon je getroffen worden door kogels, omdat er nog gevochten werd. Ik heb voortdurend voor deze vrouwen gebeden dat ze weer veilig thuis zouden komen.

"Hun moed inspireerde ons als Medair om door te gaan en hoop te houden.

Toen de gevechten in het gebried waren gestopt, begonnen Svitlana en haar collega's de schade in het ziekenhuiscomplex op te nemen. Bijna alle gebouwen hadden schade. De ramen van de röntgenkliniek waren allemaal gebroken en het dak was ingestort. Smeltende sneeuw zorgde voor waterschade. De reparaties om de schade te herstellen zijn begonnen, en Svitlana vraagt ons of we de voortgang willen zien.  

Elke reparatie is een stap naar herstel.

We lopen naar een geel gebouw van twee verdiepingen, die we al zagen vanuit het raam van Svitlana's kantoor. Op dat moment begreep ik waarom ze tijdens ons gesprek uit het raam keek. Met grote trots opent ze de deur voor ons om naar binnen te gaan.

‘Toen de polikliniek voor kinderen werd verwoest, betekende dat er 5.000 kinderen in dit gebied geen plek hadden om medische zorg te krijgen als dat nodig was. Het gebouw lag in puin. We besloten dat het gebouw gerepareerd moest worden en we hadden ook veel  opnieuw uit te rusten en hier een polikliniek voor kinderen op te zetten. Toen Medair ons wilde helpen, kwam een van mijn dromen uit. Eindelijk kunnen onze kinderartsen in comfortabele omstandigheden kinderen ontvangen,’ legt Svitlana uit.

Deze kliniek is een symbool van onze veerkracht en van ons geloof in de toekomst.

Medair werkt in Oekraïne sinds de uitbraak van de crisis in 2022. Het team van Medair repareerde het dak, verving de ramen en herstelde de verwarming van het gebouw. Er is kantoor- en medische apparatuur aangeschaft, en binnenkort zal de kliniek opengaan en patiënten ontvangen. Svitlana droomt nu het meest van vrede. Ze wil leven zonder bommen die kunnen vernietigen wat zij en andere leden van de gemeenschap jarenlang met liefde hebben opgebouwd.  

Svitalana’s moed inspireert ons allemaal bij Medair. Om te blijven geloven, om te blijven gaan en om de vrouwen bij te staan die anderen helpen om deze crisis door te komen.  Als u Medair steunt, helpt u mensen als Svitlana. Zij kan met uw ondersteuning doorgaan met het helpen van de mensen om haar heen. Geef nu aan Medair en help mee met het brengen van hoop en herstel aan mensen die door geweld wordengetroffen. Samen maken we een groot verschil in de levens van mensen die dat het allermeest nodig hebben. "  

‍

Deze inhoud is gemaakt door Medair-medewerkers. De opvattingen in dit document zijn uitsluitend die van Medair en mogen op geen enkele wijze worden opgevat als de officiële mening van enige andere organisatie.