Een reddingslijn in de chaos

"Elke dag weer leefde ik met de constante angst om mijn leven te verliezen, collega's of patiënten te verliezen en getroffen te worden door zware luchtaanvallen als ik onderweg was," zegt dokter Zakaria.

De strijd langs de zuidgrens verhevigde vanaf september 2024. 3.800 mensen vonden daarbij de dood en 1,4 miljoen mensen sloegen op de vlucht. De luchtaanvallen waren hevig en ook de gevechten. De schade was enorm en veel mensen ontvluchtten hun huizen en dorpen. In heel Libanon, en met name in de Bekaa-vallei en het zuiden, zochten veel gezinnen hun toevlucht in scholen en andere gebouwen. De gebouwen waren opengesteld en klaargemaakt voor de opvang van mensen op de vlucht. Sinds 8 oktober 2023 zijn er 140 geregistreerde aanvallen geweest op medische voorzieningen, waarbij 233 medische werkers om het leven kwamen.

Maak kennis met dokter Zakaria, een doorgewinterde arts (gynacoloog en verloskunde) en hoofd van het door Medair ondersteunde medisch centrum in de Bekaa-vallei. In deze regio is medische zorg maar beperkt beschikbaar en vonden veel luchtaanvallen plaats. Dokter Zakaria en zijn medewerkers kozen er voor om niet te vluchten, maar te blijven en te helpen in het medisch centrum. Ze riskeerden daarmee hun leven, maar de vraag naar medische hulp werd steeds groter. Dus zij bleven, gedreven door de wil om anderen te helpen, en ondanks de risico's op geweld, instabiliteit en een gebrek aan medische middelen.

‍

Op het moment dat het geweld zijn hoogtepunt bereikte, in september 2024, was de situatie in de Bekaa-vallei extreem onstabiel, met luchtaanvallen in bepaalde gebieden die wel drie of vier uur per dag doorgingen. De vraag naar medische zorg nam toe en het medisch centrum besloot om het wekelijkse spreekuur te verdubbelen naar twee keer per week. Ondanks de frequente luchtaanvallen in de buurt bleef het centrum open. Vooral omdat het zo hard nodig was en medische zorg, materialen en medicijnen dringend nodig waren.

Dokter Zakaria vertelt hoe hij en zijn team een reddingslijn vormden tijdens die chaotische periode. Ze verleenden essentiële medische zorg aan de bewoners van het gebied. De hulp was heel dringend nodig. En daar is Medair ook ervaren in, in het geven van hulp in hele moeilijke omstandigheden.

"De constante dreiging van luchtaanvallen creëerde een omgeving waarin elk moment in mijn leven onvoorspelbaar aanvoelde. Elke dag leefde ik met de constante angst om mijn leven te verliezen, om collega's of patiënten te verliezen en om getroffen te worden door zware luchtaanvallen als ik onderweg was in het gebied. Dingen die je normaal haast automatisch doet, bijvoorbeeld naar je werk gaan, werden lastig en overschaduwd door de dreiging van gevaar. Het gevaar was overal om ons heen en het was niet zeker of iemand van ons het zou overleven. Mijn medewerkers waren ons daar heel erg van bewust, ook al waren we vastbesloten om te blijven helpen."

"Het was heel dubbel. Aan de ene kant was ik bezorgd over mijn persoonlijke veiligheid en die van mijn personeel, en aan de andere kant werd ik geconfronteerd met de toenemende vraag van de mensen die dringend medische zorg nodig hadden. Veel mensen die naar het medisch centrum kwamen, hadden onmiddellijk medische hulp nodig. Elke luchtaanval liet een wijdverspreide verwoesting achter. De druk om met beperkte middelen medische zorg te verlenen, terwijl er een constant risico was op nog meer luchtaanvallen, was overweldigend. Ik kan haast niet uitleggen hoe groot die druk op mij en mijn staf was. We voelden ons verantwoordelijk voor het leven van mensen en we waren ons ervan bewust dat we geen controle hadden over een groot deel van de situatie. Iedereen was bang en het was veel om in één keer te verwerken. Ik gaf leiding aan mijn personeel, zorgde ervoor dat we de nodige middelen hadden, terwijl ik ook de stroom patiënten in goede banen moest leiden.  

‍

"We hoorden berichten over aanvallen op andere medische posten in Libanon. Ziekenhuizen en medische centra zouden plaatsen moeten zijn die veilig zijn. Die berichten maakten ons gevoel van onveiligheid en chaos alleen maar erger. Heel eerlijk: het was frustrerend en diep ontmoedigend. En toch kozen wij er met het team voor om te blijven en om de mensen te helpen. We wisten immers dat veel mensen niet weg konden. En andere medische voorzieningen waren er niet. Als wij niet blijven, dan zou er geen medische hulp en geen medicijnen meer zijn voor de mensen in hun gebied. Wij waren hun enige hoop."

Medair zorgde voor de meeste noodzakelijke medische en psychosociale hulp tijdens deze heel moeilijke maanden. Meer dan 1.000 medewerkers en vrijwilligers zijn getraind in psychologische eerste hulp en er zijn meer dan 3.000 sessies psychologische eerste hulp uitgevoerd. Daarnaast ondersteunde Medair 27 opvanglokaties, vijf mobiele medische posten en zes medische centra. In een van deze medische centra werkt dokter Zakaria met zijn team.

‍

Het werk van Medair in Libanon is mogelijk dankzij vele particuliere donateurs en verder door subsidies van het Duitse Ministerie van Buitenlandse Zaken, de UNHCR van de Verenigde Naties, het fonds Chaîne du Bonheur, USAID en Interaction-CH.

Voor deze inhoud is gebruik gemaakt van bronnen verzameld door Medair-medewerkers. De opvattingen in dit document komen uitsluitend overeen met die van Medair en dienen op geen enkele wijze beschouwd te worden als de officiële mening van enige andere organisatie.

‍